Brandmeldinstallaties

Een brandmeldinstallatie heeft als functie om vroegtijdig brand te detecteren en alarm te slaan. Het systeem bestaat uit rook- en/of warmtedetectoren die veranderingen in luchtkwaliteit en/of temperatuur kunnen waarnemen. Wanneer een brand wordt gedetecteerd, activeert de brandmeldinstallatie een alarmsignaal, zoals de ontruimingsalarminstallatie en/of meldingen naar de brandweer, om mensen te waarschuwen en snel actie te ondernemen om levens, bedrijfscontinuïteit en eigendommen te beschermen. Door een brand in een vroeg stadium te ontdekken, wordt de kans op een succesvolle brandbestrijding vergroot.

inklappen

De verplichting voor een brandmeldinstallatie vloeit voort uit landelijke wetgeving. De meest bekende wet is het besluit Bouwwerken en Leefomgeving (Bbl). Hierin zijn bepalingen opgenomen wanneer in gebouw een wettelijk verplichte brandmeldinstallatie aanwezig moet zijn.

Dit is afhankelijk van:

1. De gebruiksfunctie(s)
2. De oppervlakte van de totale gebruiksfunctie(s)
3. De hoogste vloer van de gebruiksfunctie(s)
4. De aanwezigheid van samenvallende vluchtwegen (eenzijdig vluchten)

Afhankelijk van het risico tot het tijdig kunnen vluchten is de minimale bewakingsomvang bepaald, indien er rechtstreeks moet worden doorgemeld naar de brandweer en of de installatie voorzien moet zijn van een inspectiecertificaat.

Behalve de samenvallende vluchtwegen is eenvoudig via bijlage 2 (Bbl) te zien of, en zo ja welke eisen er gelden.

De overige wettelijke eisen vloeien voort uit opslag van gevaarlijke stoffen die vallen onder de PGS15 is tevens een brandmeldinstallatie vereist met doormelding naar de brandweer en de verplichting op een inspectiecertificaat. Dit geldt ook voor archieven die vallen onder de Archiefwet.

Indien gebruikgemaakt wordt van een gelijkwaardig oplossing kan een brandmeldinstallatie onderdeel hiervan uit maken, b.v. bij een RWA (rook- en warmteafvoer).

Bij bedrijven die vallen onder de Brzo (Bijzonder risico zware ongevallen) kunnen afwijkende wettelijke eisen van toepassing zijn die maatwerk zijn op de aanwezige risico’s binnen een object.

In de Nederlandse wetgeving wordt geen onderscheid gemaakt tussen nieuwbouw en bestaande bouw. Alle eisen gelden voor beiden.

inklappen

Een brandmeldinstallatie bestaat uit verschillende componenten die samenwerken om branden te detecteren en te melden.
De belangrijkste onderdelen van een brandmeldinstallatie zijn:

1. Branddetectoren: Dit kunnen rookdetectoren zijn die rookdeeltjes in de lucht detecteren, hittemelders die veranderingen in temperatuur waarnemen, of combinatiedetectoren die beide functies hebben.
2. Brandmeldcentrale: Dit is het brein van de installatie. De brandmeldcentrale verwerkt signalen van de detectoren en activeert een aantal sturingen wanneer een brand wordt gedetecteerd zoals een ontruimingsalarminstallatie, de doormelding, liften etc. De brandmeldcentrale kan ook informatie weergeven over de locatie van de brand.
3. Signaalgevers: Deze bestaan uit akoestische en of visuele alarmgevers die mensen waarschuwen wanneer er een brand wordt gedetecteerd.
4. Handmelders: Deze handbediende brandmelders worden gebruikt door mensen om een alarm te activeren wanneer ze een brand of andere calamiteit waarnemen.
5. Doormeldeenheid: Sommige brandmeldinstallaties zijn verbonden met externe particuliere alarmcentrales (PAC) en/of de regionale alarmcentrale (RAC) van de brandweer om automatisch een waarschuwing te verzenden wanneer een brand wordt gedetecteerd.
6. Voeding en bekabeling: Om ervoor te zorgen dat een brandmeldinstallatie een zo hoog mogelijke beschikbaarheid heeft, wordt deze gevoed door een elektriciteitsnet (230V) en altijd ondersteund door een noodstroomvoorziening (accu’s).
7. Brandweer- en nevenpanelen: Deze panelen bevinden zich bij de brandweeringang op strategische locaties en geven informatie over de status van de brandmeldinstallatie, inclusief de locatie van eventuele brand- en storingsmeldingen.

De exacte samenstelling en configuratie van een brandmeldinstallatie kan variëren afhankelijk van de specifieke behoeften en voorschriften voor het gebouw of de locatie waarin deze is geïnstalleerd. Het is essentieel dat een brandmeldinstallatie regelmatig wordt onderhouden en getest om ervoor te zorgen dat deze goed functioneert en klaar is om in geval van een brand levens en bezittingen te redden.

inklappen

Een brandmeldinstallatie is geschikt voor vrijwel elk gebouw en/of inrichting. De basisvoorwaarde is dat de benodigde detectie goed kan werken. Met andere woorden; storingsmeldingen zijn zéér beperkt en een brand kan daadwerkelijk te allen tijde worden gedetecteerd.

De keuze voor het wel of niet laten installeren van een brandmeldinstallatie kunnen te maken hebben met:

• Wettelijke voorschriften
• Verzekeringseisen
• Continuïteit waarborgen
• Sturen van brandbeveiligingsinstallaties (b.v. RWA, deurvastzetinrichtingen)
• Eigen keuze eigenaar en/of gebruiker van een pand / inrichting om veiligheid voor mens en dier te waarborgen en schadebeperking te voorkomen.

inklappen

De verantwoordelijkheid voor een brandmeldinstallatie ligt bij de eigenaar en (indien van toepassing) de gebruiker(s) van een gebouw of inrichting. Dit geldt voor de gehele brandveiligheid.

1. Eigenaar van het gebouw: De eigenaar van het gebouw is over het algemeen verantwoordelijk voor het laten installeren, onderhouden en zorgen voor de goede werking van de brandmeldinstallatie. De reden hiervoor is dat een brandmeldinstallatie een gebouw gebonden installatie is. Daarbij is de eigenaar altijd gewaarborgd mocht een eventuele huurder zijn verplichtingen in deze niet nakomen.
2. Beheerder: Er dient altijd een beheerder te worden aangesteld om toezicht te houden op de juiste werking van de brandmeldinstallatie zoals visuele controles, het bijhouden van het logboek en zorgdragen dat storingen aan de onderhouder worden gemeld.
3. Onderhoudsbedrijf: Het onderhoudsbedrijf dat de brandmeldinstallatie onderhoudt is verantwoordelijk voor het periodieke onderhoud en kan (indien van toepassing) de inspecties op de installatie door een geaccrediteerde inspectie instelling verzorgen en begeleiden. Ze kunnen ook periodieke controles en reparaties uitvoeren.
4. Gebruikers: Gebruikers zijn evenals de eigenaar verantwoordelijk voor de brandmeldinstallatie. Bij handhaving worden beiden aangesproken. Het is daarom van belang dat er duidelijk wordt afgebakend wie welke verantwoordelijkheden draagt.

Het is belangrijk dat de verantwoordelijkheden duidelijk worden vastgelegd in overeenkomsten en contracten, vooral als meerdere partijen betrokken zijn bij het beheer van een gebouw. Het naleven van wettelijke voorschriften en het regelmatig onderhouden en testen van de brandmeldinstallatie zijn essentieel om de veiligheid van personen en eigendommen te waarborgen.

inklappen

De frequentie waarmee een brandmeldinstallatie moet worden gekeurd (CCV-inspectie), wordt bepaald door de Omgevingswet. De frequentie voor het onderhoud en de wijze waarop dit moet worden uitgevoerd is met het intreden van de Omgevingswet losgelaten. Onderhoud, controle en beheer dient op een adequate manier te geschieden waarbij eventuele voorschriften van de fabrikant moeten worden gevolgd. De wijze waarop het onderhoud en beheer wordt uitgevoerd dient te zijn vastgelegd in onderhoudsplan dat door de onderhoudende partij en de contracthouder (eigenaar, gebruiker, facilitair bedrijf) is ondertekend.

Het niet naleven van de inspectie- en onderhoudsvoorschriften kan niet alleen de veiligheid in gevaar brengen, maar ook leiden tot juridische- en verzekeringsproblemen. Het is raadzaam om samen te werken met gecertificeerde brandveiligheidsspecialisten om ervoor te zorgen dat jouw brandmeldinstallatie regelmatig wordt gekeurd en voldoet aan alle wettelijke vereisten.

inklappen

Iedereen mag een brandmeldinstallatie bedienen. Volgens Europese regelgeving heeft elke brandmeldcentrale vier toegangsniveaus.

• Niveau 1: Is het standaard niveau waar geen toegangscode voor noodzakelijk is. Alle functionaliteiten die dan beschikbaar zijn mogen door iedereen worden gebruikt.
• Niveau 2: Is het toegangsniveau voor de beheerder. Op dit niveau zijn meer functionaliteiten beschikbaar dan het eerste.
• Niveau 3: Is het toegangsniveau voor de onderhoudsdeskundig monteur
• Niveau 4: Is het toegangsniveau voor de fabrikant.

In de praktijk zijn voor het dagelijks gebruik alleen niveaus 1 en 2 van toepassing.

Het is van belang dat degenen die betrokken zijn bij het bedienen van een brandmeldinstallatie de juiste training en/of instructies hebben ontvangen om adequaat te reageren op alarmen en noodsituaties. Het bedienen van een brandmeldinstallatie vereist specifieke kennis en moet serieus worden genomen vanwege het belang van snelle en effectieve reactie in geval van brand.

inklappen